Autonomia jednostki w międzynarodowym prawie biomedycznym
prawo międzynarodowe publiczne
międzynarodowe prawo biomedyczne
prawa człowieka
jednostka
pacjent
lekarz
autonomia
godność
wolność
integralność
świadoma i dobrowolna zgoda
rozwój medycyny
biologii i biotechnologii
kształtowanie linii orzeczniczej
relacja między autonomią lekarza i autonomią pacjenta
system prawa międzynarodowego
fragmentacja prawa międzynarodowego
soft law
bioetyka
deontologia lekarska
odpowiedzialność za naruszenie praw pacjenta
The purpose of the monograph entitled "Individual’s autonomy in international biomedical law" is to present and analyze the legal situation of the patient and physician in the process of making medical decisions under international law perspective in connection with the development of biology, biotechnology and medicine. Beginning with the introduction of the decalogue of rules of conducting biomedical research on human beings set forth in the Nuremberg Code of 1947, with its guiding principle of respect for patient autonomy expressed in the voluntary and informed consent formula for participation in the experiment, international biomedical law is constantly and consistently developing as a specialized branch of international law. An important subject of this law are both patients and doctors. Next to states and international organizations that create and enforce the standards of biomedical law, they are the recipients of rights and duties. The central principle around which international biomedical law is formed is the autonomy of the individual. It is based on the dignity and freedom of every human being. In the medical context it is extremely important because it enables both sides of the doctor-patient relationship to realize the values important to them. On the part of the doctor, it is mainly knowledge and professional experience along with the command to serve human life and health as the highest values in medicine and his/her profession. For the patient, in turn, the essence of autonomy is the ability to independently decide on treatment, including the option to refuse therapy. The autonomy of both entities may interfere with each other. Therefore, the role of law is to strike the balance between the rights and duties of these parties. This is possible in the very process of constructing their competences and powers, as well as by introducing limitations. These limitations reflect classical premises, first of all in the form of the necessity to protect the rights of other people and public health. The analysis of the patient's and doctor's position in international biomedical law leads to several conclusions, of which the two most important ones should be emphasized. First of all, international biomedical law is shaped as a branch of public international law, constituting an element of this system, which means that it operates as a part of a whole with specific rules and norms. The second aspect is the increase of the importance of patient's rights and physician's duties not only in the internal law of states, but also at the international level, taking into account the already adopted and working human rights construction towards respect for the dignity, integrity and identity of the individual in the face of the increasingly advanced and modern biology, biotechnology and medicine. This tendency was clearly articulated in the Convention for the Protection of Human Rights and Dignity of the Human Being in the Application of Biology and Medicine and a very rich soft law created mainly by the WHO, UNESCO, Council of Europe and professional medical organizations.
Celem monografii zatytułowanej „Autonomia jednostki w międzynarodowym prawie biomedycznym” jest prezentacja i analiza sytuacji prawnej pacjenta i lekarza w procesie podejmowania decyzji medycznych w perspektywie prawnomiędzynarodowej w związku z rozwojem biologii, biotechnologii i medycyny. Począwszy od wprowadzenia dekalogu zasad prowadzenia badań biomedycznych z udziałem człowieka w formie Kodeksu norymberskiego z 1947 r., z jego naczelną zasadą szacunku dla autonomii pacjenta wyrażoną w formule dobrowolnej i świadomej zgody na udział w eksperymencie, międzynarodowe prawo biomedyczne stale i konsekwentnie rozwija się jako wyspecjalizowana gałąź prawa międzynarodowego. Ważnym podmiotem tego prawa są zarówno pacjenci jak i lekarze. Obok państw i organizacji międzynarodowych, które tworzą i egzekwują normy prawa biomedycznego, to oni są adresatami praw i obowiązków. Centralną zasadą, wokół której formuje się międzynarodowe prawo biomedyczne jest autonomia jednostki. Opiera się ona na godności i wolności każdego człowieka. W medycznym kontekście jest niezwykle istotna, ponieważ umożliwia obu stronom relacji lekarz-pacjent realizację ważnych dla nich wartości. Ze strony lekarza jest to głównie wiedza i doświadczenie zawodowe wraz z nakazem służenia życiu i zdrowiu ludzkiemu jako najwyższe wartości w medycynie i wykonywanej profesji. Dla pacjenta, z kolei, istotą autonomii jest możliwość samodzielnego podjęcia decyzji o leczeniu, łącznie z opcją odmowy terapii. Autonomia obu podmiotów może ze sobą kolidować. Dlatego rolą prawa jest uchwycenie równowagi między prawami i obowiązkami tych stron, co możliwe jest w samym procesie konstruowania ich kompetencji oraz uprawnień a także przez wprowadzenie klauzul limitacyjnych. Ograniczenia te stanowią odzwierciedlenie klasycznych przesłanek, przede wszystkim w postaci konieczności ochrony praw innych osób oraz zdrowia publicznego. Analiza pozycji pacjenta i lekarza w międzynarodowym prawie biomedycznym prowadzi do kilku wniosków, z czego podkreślić należy dwa najistotniejsze. Po pierwsze międzynarodowe prawo biomedyczne kształtuje się jako gałąź prawa międzynarodowego publicznego, stanowiąc element tego systemu, co oznacza, że funkcjonuje ono jako część całości o określonych zasadach i normach. Drugim zaś aspektem jest wzrost znaczenia uprawnień pacjenta i równocześnie obowiązków lekarza nie tylko w prawie wewnętrznym państw, ale również na poziomie międzynarodowym, z uwzględnieniem przyjętej już i działającej konstrukcji praw człowieka w kierunku szacunku dla godności, integralności i tożsamości jednostki w zderzeniu z coraz bardziej zaawansowaną i nowoczesną biologią, biotechnologią i medycyną. Ta tendencja wyraźnie wyartykułowana została w Konwencji o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny oraz bardzo bogatym soft law tworzonym głównie przez WHO, UNESCO i Radę Europy oraz profesjonalne organizacje lekarskie.
oai:www.bibliotekacyfrowa.pl:95609 ISBN 978-83-66066-50-2
(Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego) (E-Monografie ; nr 135)
The use of this material is allowed only with accordance of applicable rules of fair use or other exceptions provided by law, and any broader use requires the permission of the authorized entity
Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego
Making materials available on the basis of the agreement with the owner of the property copyrights
Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich
Copyright by Agata Wnukiewicz-Kozłowska
May 20, 2022
Apr 19, 2019
3 290
4024
https://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/102030
Edition name | Date |
---|---|
Autonomia jednostki w międzynarodowym prawie biomedycznym | May 20, 2022 |
Dienstfertig, Marcus (1830- )
Pawłowska, Karolina Korczak, Jerzy. Red. Uniwersytet Wrocławski
Kacalak, Aleksander Korczak, Jerzy. Red. Uniwersytet Wrocławski
Neumann, Werner (1904- )
Strubel, Roksana Mróz, Joanna. Red. Mukalled, Rania. Red. Strubel, Roksana. Red. Szafran, Dominika. Red. Szczepaniak, Mateusz. Red. Świerczyna, Anna. Red. Uniwersytet Wrocławski. Studenckie Koło Naukowe Prawa Biomedycznego
Skrenty, Żaklina Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa (Sulechów). Instytut Prawa i Administracji
Bator, Andrzej (1956- ). Red. Jabłoński, Mariusz. Red. Maciejewski, Marek (1950- ). Red. Wójtowicz, Krzysztof (1947- ). Red. Uniwersytet Wrocławski