Nowosielska-Sobel, Joanna
Strauchold, Grzegorz
Wiszewski, Przemysław
Silesia
regional history
administration
economy
social groups
social cohesion
integration
disintegration
ethnicity
identity
art
Śląsk
historia regionalna
administracja
gospodarka
grupy społeczne
spójność społeczna
integracja
dezintegracja
pochodzenie etniczne
tożsamość
sztuka
This book contains a collection of articles on issues related to the functioning of Silesia as a region from the end of War World II to the present day. In the book researchers have tried to analyse the function of five basic factors that helped determine the region’s coherency after 1945. According to overall project’s assumptions, these were: 1) changes in the administrative framework of the functioning of Silesian communities; 2) the elements of the economy that strengthened or weakened the region’s coherency; 3) the way in which the division of the community that inhabited Silesia into a rural and an urban population functioned, two groups with different social statuses, goals and cultural backgrounds; 4) thorough transformations of the ethnic structure of the Oder River Basin which took place after 1945 and significantly contributed to the people's sense of affiliation to the regional community; 5) the complex issue of cultural identity or – the cultural identity of the inhabitants of the region and particular local communities. This consistent reasoning concerning a specific period in the history of Silesia is complemented by an attempt to recognise changes in our area of interest which took place between the mid-12th and early 21st century. They show the flexible, relative nature of how a regional community functioned in the European political and cultural space by using Silesia as an example. Silesia seems to have entered the 21st century as a region – is it still one region? – split by political decisions and socio-economic processes. And yet, did the bonds of tradition and the cultural heritage of the whole region prove to be stronger than political pursuits to construct separate administrative units? Let us see!
Przedkładana Czytelnikowi książka zawiera zbiór artykułów dotyczących zagadnień związanych z funkcjonowaniem Śląska jako regionu po zakończeniu II wojny światowej aż do czasów współczesnych. Prezentowane studia składają się na 5 tom serii przedstawiającej problem spójności Śląska jako regionu na przestrzeni dziejów. Uzupełnia je syntetyczne podsumowanie wyników prac dotyczących Śląska w ramach całego programu. W teorii regulacje pokojowe po zakończeniu II wojny światowej mogły sprzyjać integracji regionu. Zdecydowana większość historycznych ziem śląskich znalazła się w granicach jednego kraju. Jednak działalność władz prowadziła do formowania i wzmacniania struktur o zdecydowanie węższych granicach. W ten sposób od 1950 r. umacniano odrębność trzech wspólnot: górniczego Śląska ze stolicą w Katowicach, Śląska Opolskiego z centrum w Opolu oraz Dolnego Śląska z centrum we Wrocławiu. Ta ostatnia struktura została dodatkowo rozbita na drobniejsze jednostki administracyjne – województwa – w 1975 r. W wyniku tego doszło do wzmocnienia tendencji do powstawania niewielkich regionów odwołujących się bądź do tradycji dawnych księstwa (Legnica, Świdnica), bądź specyfiki geograficzno-kulturowej (Jelenia Góra). Ich związek z ideą Śląska, a nawet Dolnego Śląska był bardzo luźny. Kolejna reforma administracyjna w Polsce w 1999 r. unaoczniła siłę odrębności Śląska Opolskiego. Poniekąd uwypukliła również pewną plastyczność tutejszych regionalizmów. Nowopowstałe województwo dolnośląskie ze stolicą we Wrocławiu okazało się mieć znaczący potencjał jako ośrodek kreowania regionu odrębnego od pozostałych ‘Śląsków’. Nie przekreślając przy tym tożsamości mniejszych wspólnot, które miałyby stać się częścią składową tego nowego, wręcz programowo bardzo zróżnicowanego regionu. Wiele przemawia za tym, że rok 1945 stanowi ostateczną cezurę kończącą dzieje mieszkańców dorzecza Odry jako wspólnoty regionalnej. Doprowadziły do tego głębokość, kompleksowość zmian związanych z wymianą ludności, heterogenicznością migrantów i świadomym różnicowaniem polityki władz wobec poszczególnych części dawnego Śląska. Na naszych oczach rodzą się nowe regiony, ale też znaczenie regionów jako punktów odniesienia dla tożsamości mieszkańców spada. Dużo ważniejsze okazują się więzi lokalne, dla których lokalność jest różnorodnie definiowana. Czas podstawowego znaczenia trwałych, jednoznacznych struktur regionalnych dla tożsamości mieszkańców Śląska – a może nie tylko dla nich – przeminął.
Publishing House eBooki.com.pl
Wydawnictwo eBooki.com.pl
www.ebooki.com.pl
oai:www.bibliotekacyfrowa.pl:76597
Copyright by Authors and Uniwersytet Wrocławski
Jul 7, 2023
Mar 13, 2016
4 806
6752
https://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/78119
Edition name | Date |
---|---|
Vol. 5. Permanent change. The new region(s) of Silesia (1945-2015) | Jul 7, 2023 |
Goliński, Mateusz Muła, Arkadiusz Przerwa, Tomasz Wiszewski, Przemysław. Red. Jaworski, Krzysztof. Rec.